In de podcast van Nynke Visser vertelde ik over waarom ik moed zo belangrijk vind waarom het een groot onderdeel is van mijn trainingen en keynote. 

Nynke Visser is sustainable change maker, facilitator and strategic advisor, ze houdt zich veel bezig met een duurzame wereld. Ook is zij een van onze trainers. 

In de podcast vertel ik dat moed precies is wat we nodig hebben om grote stappen te maken naar een duurzamere wereld. Ik geef voorbeelden van verpleegkundigen die moed hebben getoond en daardoor iets wezenlijks hebben kunnen veranderen.

Hoe dat precies werkt voor jou of je omgeving? Dat vertel ik je in deze aflevering over de kracht van moed.

Transcriptie Podcast Kracht van Moed

Introductie 

Welkom, Johanna, wat fijn om je hier in de uitzending te hebben, kun je kort iets over jezelf vertellen?

Ik ben Johanna Oosterbaan, eigenaar van Huys voor de Zorg. Samen met een flexibele schil van trainers en sprekers werken wij met verpleegkundigen, verzorgenden en andere zorgprofessionals aan hun persoonlijk leiderschap, duurzaamheid en werkgeluk. 

En hoe ben jij in aanraking gekomen met duurzaamheid? Was het een ervaring, een persoon of iets uit je jeugd dat jou heeft getriggerd om je op dat gebied te bewegen?

Ik ben in aanraking gekomen met duurzaamheid door de IDG Hub die wij hier in de Achterhoek hebben. Daar gaat het over de vaardigheden die je nodig hebt om duurzaamheid te versnellen. Hoe je als ondernemer of organisatie je vaardigheden kan inzetten om zelf bij te dragen aan duurzaamheid. Toen dacht ik, hé, hier wil ik graag aan meedoen, dus ja, vervolgens ben ik daar bestuurslid geworden. We organiseren elke maand bijeenkomsten.

En als je het dan hebt over duurzaamheid en je werkt aan vaardigheden, of je helpt mensen daaraan te werken. Wat is dan die duurzame samenleving voor jou? 

Wat ik heel belangrijk vind, is dat mensen zelf hun eigen doelen durven nastreven. Dat ze niet bang zijn voor de mening van anderen, maar dat ze hun eigen leven durven leven met de doelen die daarbij horen. En als wij dat allemaal meer in ons hebben of meer gaan doen, dan denk ik dat we meer kunnen verbinden. Samen  meer kunnen bereiken. 

En als je daar dan kijkt, waar staan we dan nu als samenleving, denk je?

Ik zie wel hele mooie initiatieven ontstaan op het gebied van jezelf durven uit te spreken. Maar ik denk dat we daar nog een heleboel in kunnen winnen. Je ziet ook wel echt verschillen tussen de generaties. Ik  zou zo graag willen dat we elkaar wat meer gunnen om jezelf te mogen zijn. Dat je gewoon fouten mag maken: en dat je dat jezelf gunt, maar ook de ander. Ja, daar maak ik me hard voor, dat vind ik heel belangrijk.

Effecten van gunnen

Ja dus dat gunnen. Dat heeft twee effecten. Aan de ene kant dat je iemand wat gunt in de zin van dat je daar een beetje blij voor kan zijn, hè? Want we zijn denk ik vaak wel een beetje opgegroeid met het idee van schaarste. Dus op het moment dat iemand anders iets moois heeft dat je dan ergens misschien vanuit jaloezie kijkt. Oh dat heb ik zelf niet.

In plaats van dat negatieve kun je ook zeggen, goh, wat mooi dat gun ik jou, en dan kan je ook daar blij mee zijn. Dat doet ook weer iets voor jezelf. Dan is er ineens geen schaarste meer, maar dan is er meer overvloed. Vanuit dat perspectief denkende hè? En daarmee bedoel ik niet dat mensen altijd maar meer zouden moeten willen, maar juist minder en dan juist wat bewuster dat je daar juist heel tevreden mee kan zijn.

Hoe zie jij het gunnen van elkaar, in jouw werk bijvoorbeeld?

Ik vind het heel belangrijk dat we naar elkaar luisteren. Dat zie je natuurlijk wel vaak: mensen hebben een idee of die willen toch wel graag iets veranderen. En dan niet alleen maar kritisch zijn, maar ook positief naar elkaar. Vanuit dat perspectief zou mooi zijn om nog meer verbinding te hebben met elkaar.

Nynke

Jij spreekt ook veel over moed. Ik denk dat dat op het moment dat je een fantastisch idee hebt tenminste, als ik kijk naar mezelf. Ik heb altijd met veel ideeën (nu zeg ik niet dat ze fantastisch zijn hoor), maar op het moment dat er zo'n idee oppopt dan denk ik eerst, oh, gaaf, hoe zou het zijn als…

En dan komt er van alles bij en dan groeit het en dan wordt het steeds groter en dan ongeveer 5 minuut later denk ik: maar dat kan helemaal niet. Dat is eigenlijk een standaard stemmetje wat we vaak in ons hoofd hebben.

Maar ik heb tegenwoordig geleerd om daar wel naar te luisteren. Van oké, wat zijn dan die kanttekeningen, die kritische noten die ik mezelf geef? Hoe valide is het, want het is vaak dat angst  op een gegeven moment om de hoek komt kijken. Kun je daar overheen zien te komen?  

Ik denk dat dat een stukje moed is, maar jij bent de expert als het gaat om moed. Waar hebben we het dan over als het gaat over moed hebben. Wat is het?

Johanna

Moed is dat je eigenlijk de dingen doet terwijl je toch spannend vindt. Dus het is niet de angst overwinnen, maar dat je denkt: dit kan ik niet, hè? Wat je net zei… De voorbeelden die jij zelf aanhaalde. Ik kan eigenlijk niet, maar ik heb gewoon zo'n overtuiging dat ik dat ik het wel wil en dat ik het toch ga doen. Ook al vind ik het spannend. En dan gaat het ook vaak over jezelf uitspreken, je stem laten horen? Of tegen de bestaande systemen ingaan of tegen bepaalde meningen.

Ongeschreven regels

Als een groep mensen bij elkaar zijn er allemaal ongeschreven regels. Het is dan heel spannend om überhaupt iets aan de kaak te stellen. Ik denk echt dat dat mensen gelukkiger kunnen zijn als dat gewoon naar elkaar uitgesproken kan worden, en dat zij dat vanuit hun eigen kern durven. Om zichzelf niet te kritiseren, maar dat ze daadwerkelijk gevolg gaan geven aan wat ze graag willen doen.

Dat vind ik moed. Ja, je kan heel makkelijk op de bank blijven zitten. Denken, dit vind ik dus spannend. Of weet je, dit gaat me gewoon niet lukken. Wie ben ik om dit te zeggen? Dan bereiken we niet zoveel . Ik hoop zo dat we wel van die bank af gaan en dat we, ook al vinden we het spannend toch ons hart en onze droom gaan volgen. Want je wil toch iets bijdragen aan de wereld. Dat je toch iets aanzet.

Maar is dat dan die moed waar je het dan over hebt. Is dat dan heel activistisch? Hoe zit dat dan in elkaar?

Nou, ik denk eigenlijk dat moed niet per se activistisch is. Het is wel iets dat je vanuit je eigen kompas wil nastreven. Je hebt gewoon moed nodig om net even een andere stap te zetten.

Dus ja, ik vind het niet activistisch, maar noem het dat je betrokken bent. Bij wat je zelf wil, wat je doelen zijn in het leven, maar ook bij bijvoorbeeld het leven van anderen. Ja, dat vind ik moed. Je hebt toch vaak over helden hè? Dit zijn mensen die vooruit durven te denken, maar ook die stap daadwerkelijk gaan zetten. En daar hoort bij dat je niet altijd met open armen ontvangen wordt.

Vormen van de kracht van moed

Nee, maar er zijn natuurlijk ook andere vormen van moed. Ik denk dat wat jij zei dat het innerlijk kompas belangrijk is. Iedereen heeft iets unieks te brengen: een unieke kwaliteit, unieke kracht of kan iets heel goed. Daar ben ik van overtuigd. Ook vinden we bepaalde zaken gewoon heel belangrijk en dat kan zijn door de opvoeding of door de wereld om ons heen of het zit gewoon echt in ons. Als je goed kijkt naar wat je echt belangrijk vindt en waar je voor staat, wat eigenlijk jouw grens is.

Vervuilen

En als mensen daar misschien overheen gaan door in jouw omgeving de boel te vervuilen of je hebt een vieze lucht die je inademt, of hoe mensen met elkaar omgaan, of er zitten bepaalde zaken waar jij door getriggerd wordt. Door daar dan op een vriendelijke manier mee om te gaan. Daar iets voor te gaan doen, dat heeft ook al moed nodig neem ik aan, want het is niet altijd even makkelijk om daar iets over te zeggen of iets mee te doen.         

Heeft ervoor gaan ook de kracht van moed nodig?

Dat klopt, dat zie ik ook wel in mijn andere bedrijf Gouden Website, waarbij ik ondernemers coach bij het groeien in hun bedrijf. Dan gaat het ook vaak over keuzes maken. Wat ik ze wil meegeven is dat als je een bepaalde keuze maakt je echt gaat groeien. Dan kom je vooruit. Vervolgens zie ik soms dat ze die keuze niet echt durven te maken. Dan vraag ik me af, dit is toch wat je droom is?

Maar, hé je durft het niet. Je wil impact maken In de wereld, je hebt een missie in je bedrijf. En dan zijn er dingen die té spannend zijn, zoals zichtbaarheid of je eigen visie delen. Dan kan ik nog wel eens denken, kom op!

En, wat doe je dan in zo'n geval? Heb je een voorbeeld van een type bedrijf zonder meteen namen te noemen van wat je dan had meegemaakt en hoe je dat dan had gedaan, weet je de smeuïge details?

Johanna

Ik had een aantal jaar geleden een aantal klanten, coaches, die echt al goed bezig waren. Ik daagde ze uit om iets specifieker te zijn qua doelgroep. Als je scherper kiest, kun je meer specifiek je doelgroep bereiken. Maar dan lukte het ze niet om die keuze te maken.

Overtuigen is niet altijd het beste

Ja, in het begin van mijn bedrijf probeerde ik ze dan nog wel te overtuigen: Joh, doe het nou maar, want ik weet echt zeker de beste manier is. Ja dat is natuurlijk lastig, want dan heb je mensen die het wel gaan doen maar zonder intrinsieke motivatie. Dan is het: we doen het omdat Johanna het zegt. Dus daar ben ik ook wel van af gestapt. Ik ben het vooral gaan voorleven. Als je toch durft om bepaalde keuzes te maken, dan kom je verder.

Filter 

Deze klanten filter ik in het aanmeldproces nu ook wel eruit, dat is niet mijn ideale type klant. Ik merkte namelijk dat het mezelf ook wel veel energie kostte om mensen te overtuigen, dat werkt eigenlijk niet. Ik wil juist graag samenwerken met de mensen die net als ik ook vooruit willen, wat meer risico durven nemen om die impact te maken die ze willen maken.

En, maak dan eens het bruggetje naar de zorg?

Johanna

Ja. daar kan ik ellenlange moedige voorbeelden over vertellen, maar dat zal ik niet doen hoor. Eén voorbeeld dat er bepaalde handelingen worden gedaan, waarvan een verpleegkundige zegt: tja eigenlijk niet nodig. Als we die handeling niet doen, dan hebben we meer tijd over. Maar dan de moed hebben om dat te kunnen agenderen.

Volhouden

Want er zijn vaak allerlei mensen die zeggen, ja, nee joh, dat doen we altijd al zo, dus daar gaan we wel mee door. En dan de moed hebben om die dingen aan te kaarten en het vol te houden, bij de juiste mensen te agenderen.

Dat is soms ook heel spannend. De moedige verpleegkundigen durven dit te bespreken: kunnen wij hier iets aan doen? Het gaat ook over innovatie op patiëntniveau. Dus denkt een verpleegkundige: ik denk dat deze patiënt dit nodig heeft. En dan dit naar de ander, bijv. de arts, uit te spreken.

Ja, daar nog steeds een groot verschil in qua hiërarchie?

Johanna

Het is ook verschillende per zorginstelling. Ik kom in het hele land en zie dat het bij de ene instelling weer anders is dan in de andere. Ligt ook wel aan regio en welke stappen er al zijn gezet. Maar ik weet dat er op het gebied van leiderschap voor verpleegkundigen en zeggenschap nog een wereld te winnen is, dus dat vind ik wel heel gaaf om trainingen in te geven.

Innerlijk kompas

Deelnemers uit te dagen: durf jij hierin ook jezelf uit te spreken? Durf je voor de patiënten op te komen? Durf je voor de innovatie op te op te komen en hoe zit het met jouw innerlijk kompas. Geef je jezelf ook  het recht om dit zelf aan te kaarten? Mag jij dit? Het gaat over je eigenwaarde en zelfliefde. Daar is nog een wereld in te winnen. Dat vind ik wel heel mooi om daar een bijdrage aan te leveren.

Heb je voorbeelden van moed in combinatie met duurzaamheid?

Ik mocht laatst samen met een duurzame pionier in de Achterhoek een lezing geven. Ze had een  mooie carrière, maar besloot risico te nemen en biologisch boer te worden hier in de Achterhoek. Dat was een hele stap voor haar. Dat vond ik zo’n mooi verhaal. Op de website van IDG HUB Achterhoek kun je dat nog lezen.

Kracht van moed om de stap te zetten

Ja, want je hebt natuurlijk wel een heleboel mensen om je heen die de stap niet zo snel zelf maken. Ze vertelde over haar twijfels en hoe ze daartoe gekomen is. En ja, dat vond ik heel erg mooi voorbeeld, maar ook dus wat het haar oplevert. Ja, ze zei bijvoorbeeld ook: ga ik spreken voor die groep. En dat vind ik ook spannend, maar je best belangrijk, want anderen mogen hier ook van weten. En dat het wel kan, als je maar die stappen zet. Ja, dat vond ik een heel mooi voorbeeld.

Mooi! En wat zijn op dit moment de grootste uitdagingen voor de duurzame samenleving?

Ik denk dat we het met zijn allen nodig hebben dat de transitie sneller gaat. We maken ons natuurlijk hartstikke zorgen over het opwarmen van de aarde. Hoe kunnen we nu, zonder teveel te praten die moedige stappen nemen? Hoe kunnen we daarin nog versnellen? Zonder ja, hoe noem je dat, teveel indekken of teveel te praten… Laten we het gewoon gaan doen! Ja, ik word heel blij van de initiatieven die ik dan zie. Dat het gewoon gedaan wordt en dat het dan snel ook gerealiseerd kan worden.

En, wat is daar de trigger in dat snel gerealiseerd kan worden? 

Want je zegt: we gaan doen! Dus niet teveel praten, maar ook daadwerkelijk gaan doen. En je wordt heel blij van de initiatieven die  snel gaan. Wat gebeurde er nou dat dat inderdaad snel zou kunnen gaan? 

Wat waren dat in die voorbeelden die jij voor ogen hebt? Waarbij de luisteraar het voor zich kan zien?

Johanna

Ik heb in de Hub een mooi voorbeeld gehoord van een gemeente. Waarbij ze echt hebben nagedacht hoe ze mensen met een wat lager inkomen kunnen helpen om hun huis te verduurzamen. Ze hebben mensen aangenomen die daadwerkelijk in de praktijk helpen om die huizen te verduurzamen.

Niet alleen adviezen geven

Niet alleen adviezen geven, maar het echt oppakken met de mensen. Dan kan je alle projectplannen schrijven, maar je kan ook gewoon zeggen van dat je hiermee kunnen we best wel een wereld winnen, gewoon überhaupt kijken. Van oké, we zijn hier, we zien een koelkast die veel stroom vreet.

Hoe kunnen we zorgen dat die koelkast direct de deur uitgaat en dat er een energiezuinige koelkast komt? En dan heb je eigenlijk een win winsituatie, dan help je de mensen ok bij hun rekening.

Energiecoach 

Nynke

Ja, ik herken dat ook wel. Ik woon in Gooise Meren, Bussum en Naarden en dergelijke. Er is hier een energiecoöperatie die als service een energiecoach biedt  voor echt maar € 12 per jaar. Dat bieden ze dus aan mensen die onder dat bepaalde inkomensniveau zitten. Dat bieden ze niet alleen.

Ze krijgen een energiecoach en een buddy. Mensen meer uitleggen waar die stroom weg lekt, dus die die vrieskist waar 3 bitterballen in zitten in die schuur die al heel oud is. En dan komt er een klusjesman of vrouw, die gaat dan mee en die doet dan de kleine interventies die nu al mogelijk zijn en die zegt: Nou, je hebt geen dubbel glas, maar met hele goeie, dikke gordijnen kunnen we nu in ieder geval al een verschil maken.

Mogelijke interventies

Maar dat soort interventies die dan mogelijk zijn, die gaan ze dan ook vrij rap uitvoeren. Ik denk dat dat ook al In de buurt komt van jouw verhalen, net zoals de gemeente als ze weten dat er ergens een koelkast heel ineens een Energy slurpend is en bij het de afvalverwerking is er net eentje binnengekomen die niet A+++ is, maar misschien een B ten opzichte van F. Oké, kan die B daar dan naartoe. Als gemeente kun je hierin  veel betekenen.

Waar hou jij je nu momenteel mee bezig?

Met heel veel trainingen voor verpleegkundigen op het gebied van positionering, leiderschap, waar ook altijd heel veel moed om de hoek komt kijken. Moed om de dingen te veranderen die er nodig zijn. Er zijn veel uitdagingen In de zorg, zoals personeelsgebrek en de vergrijzing.

Met welk niveau van personeel heb je dan te maken? Spreek je dus bijvoorbeeld met de bestuurskamers of spreek je met de verpleegkundigen of met de arts?

Met name de verpleegkundigen, dat zij nog meer op gaan komen voor zichzelf en meer zeggenschap krijgen. Meer verpleegkundig leiderschap om die mensen echt in het zadel te zetten. Om die innovaties die broodnodig zijn juist ook door de verpleegkundigen op te pakken. Dat ze mogelijke vernieuwingen op het gebied van duurzaamheid, maar ook patiëntenzorg, kwaliteit van zorg.

Op alle terreinen waar het nodig is om naar de bestaande systemen te kijken: kan het beter, kan het efficiënter? Ik geef ook veel lezingen over moed. Dat doe ik voor verschillende doelgroepen en daarin vertel ik mijn persoonlijk verhaal.

Waarom ik dit zo belangrijk vind, de moed hebben om uit bepaalde systemen te stappen en daarbij: dat je dat je het eigenlijk voor jezelf of uiteindelijk veel gelukkiger bent, Maar dat je ook meer impact kan maken.

Dus dat het veel oplevert?

Johanna

Ja precies. Dat is waarom ik het toch doe, ook al vind ik het heel spannend om te spreken. Van nature ben ik niet een super spreker. Maar ik heb daar veel in geleerd, want ik wil heel graag op het podium staan, omdat ik een missie heb. Ik vind het echt heel belangrijk dat mensen de moed hebben om dat wat ze het liefste willen, hun dromen, waar te maken.

Nynke

En, wat is dan precies jouw missie hierin?

Johanna

Dat ze die kunnen waarmaken, dat ze de impact die ze willen maken kunnen waarmaken. Dat ze dat stapje durven te zetten. Dat vind ik gewoon heel mooi, om dan ook vanuit mijn eigen persoonlijke verhaal, maar ook vanuit alle kennis die ik over dit hele begrip moed heb opgedaan een hele mooi lezing over te geven. Daar word ik heel blij van.

Nynke

Oké, en wat is een ding dat je de luisteraars mee zou willen geven? Wat moeten ze echt onthouden nadat ze dit of meteen misschien wel anders gaan doen nadat ze deze sessie hebben gehoord?

Johanna

Het kan dus veel voldoening opleveren als je toch een stapje durft te zetten. Als je niet meteen denkt van hé, het gaat me toch niet lukken? Of wat zullen de mensen er wel niet van denken? Ga bij jezelf na: wat is nou echt mijn verlangen? Waar kan ik een klein stapje zetten om dichter bij dat verlangen te komen? Uit mijn eigen ervaring blijkt dan dat je uiteindelijk met veel meer voldoening de dag afsluit.

Nynke

En mogen ze dat ook samen met iemand doen? Dat als ze dit heel moeilijk vinden ze gewoon samen even gaan zitten, hè? Van, hé joh, hoe zou dat voor jou zijn? Nou, voor mij is het zo en dat ze dan dat gesprek daarover nagaan. Zonder gelijk elkaars dromen over te nemen.

Johanna

Ik denk zeker dat door het samen te doen, het ook gemakkelijker wordt. Het is wel belangrijk dat je dat ook naar elkaar uitspreekt. Dat je niet bang bent voor de mening van anderen. Maar dat je denkt joh, dit is waar ik voor ga en voor sta en wil je daarin mee meedenken? Daarom vind ik die Hub bijvoorbeeld zo belangrijk. Waarbij je echt allemaal creativiteit ontstaat en waarbij mensen elkaar durven inspireren.

Nynke

Want hoe werkt dat met die hub? Hoe gaat dat?

Johanna

De Inner Development Goals zijn de vaardigheden die nodig zijn voor het behalen van de SDG's. Daar is het uit ontstaan. Elke maand hebben we een spreker die op een van die vaardigheden een mooi verhaal uit de praktijk heeft. Dit is vaak een persoonlijk verhaal. De toehoorders kunnen dan vanuit het verhaal was wat ze gehoord hebben, hun eigen verhalen delen.

Nynke

Zitten die Hubs door heel Nederland? Of is het Achterhoek exclusief? Moet nu heel Nederland naar de Achterhoek komen?

Johanna

Er zijn meerdere hubs, niet alleen in de Achterhoek, maar ook in bijvoorbeeld in Utrecht en Amsterdam.

Nynke

Als mensen meer willen weten over jou, je lezingen of sessies, waar kunnen ze dan terecht?

Johanna

Dan kunnen ze terecht op mijn website HuysvoordeZorg. Daar staat veel meer informatie over onze lezingen en trainingen. Jij staat er inmiddels ook op met jouw mooie lezing. We hebben een aantal boeken die we verkopen. En we delen veel kennis op de website.

Nynke

Oké en laatste vraag, wat is jouw hoop voor de toekomst?

Johanna

Mijn hoop is dat dat mensen er moed hebben om hun verlangen, hun droom daadwerkelijk durven te leven. Dat we daarmee allemaal kunnen bijdragen aan een goede planetaire gezondheid. Aan een duurzame wereld.

Nynke

Dankjewel.