Waarom intervisie in een training soms precies is wat je nodig hebt
Tijdens een training gebeurt er vaak veel: nieuwe inzichten, praktijkvoorbeelden en persoonlijke verhalen wisselen elkaar af. Soms is er echter een casus die zó prikkelend is, dat je weet: dit vraagt om meer dan een standaard gesprek.
Laatst gebeurde dit tijdens een training over Leiderschap pakken en professioneel handelen in complexe situaties met een groep van 25 verpleegkundigen. Eén van de deelnemers deelde een dilemma over mondige familieleden. Het was een perfect moment om intervisie in te zetten en de groep samen te laten werken aan mogelijke oplossingen.
In dit artikel staan we kort stil bij de opbouw van de intervisie en hoe de intervisie in de praktijk is gegaan.
De intervisie-opbouw die (bijna) altijd werkt
We volgen bij intervisie een vaste opbouw die structuur en diepgang biedt, maar ook ruimte geeft voor nieuwe inzichten:
- Inbrenger brengt vraag in
(of: wens / droom / ambitie / hulpvraag) met korte toelichting - Verkenningsfase:
Deelnemers verkennen met open vragen de casus op inhoud, relatie, gevoel, proces, etc. Inbrenger geeft antwoord. - “Roddelfase”:
Groepsleden verkennen met elkaar verschillende achtergronden en mogelijke oplossingen.
Inbrenger is toehoorder. - Ervaring:
Inbrenger vertelt wat hij/zij heeft ervaren en wat oplossingen/adviezen aan inzicht bij hem/haar oproepen. - Evaluatie (optioneel):
Gezamenlijke terugblik op het proces. Wat leverde het de andere deelnemers op?
Casus voor een goede intervisie in de zorg
Intervisie als krachtig hulpmiddel in de zorg
Laatst begeleidde ik samen met een co-trainer een intervisiesessie voor een groep van 25 verpleegkundigen. Het thema van de bijeenkomst was professioneel handelen in complexe situaties. Eén casus sprong er echt uit: een verpleegkundige die worstelde met mondige familieleden van een patiënt.
Tijdens de introductieronde deelde Eva, een van de deelnemers, haar verhaal. Ze zat zichtbaar wat ongemakkelijk op haar stoel, maar durfde moedig haar vraag in te brengen. “Ik had een gesprek met de zoon van een patiënt. Hij drong er sterk op aan dat zijn vader een duur medicijn zou krijgen, omdat het hem zelf ook heeft geholpen. Maar het multidisciplinaire team had al besloten dat het medicijn niet geschikt was voor deze patiënt. Hoe kan ik hier goed mee omgaan zonder dat de zoon boos op me wordt of andere stappen gaat ondernemen?”
De stappen van intervisie in de zorg
Eva’s vraag werd de rode draad van de sessie. We begeleidden de groep in de vijf fasen van intervisie.
1. De vraag inbrengen
Eva vertelde kort haar verhaal en benoemde duidelijk haar dilemma. Ze voelde zich gevangen tussen haar rol als zorgverlener en de druk van de familie. Wat ons meteen opviel, was haar wens om niet alleen een oplossing te vinden, maar ook meer zelfvertrouwen in dit soort situaties te ontwikkelen.
2. Verkenningsfase
De groep ging in op Eva’s casus door gerichte vragen te stellen. Wat was de rol van het team? Hoe reageerde de zoon toen Eva het besluit uitlegde? Wat voelde zij op dat moment? De openheid van de groep hielp om niet alleen de inhoud, maar ook de emotionele en relationele aspecten van de casus te verkennen. Eva gaf eerlijk antwoord en leek steeds meer rust te vinden in het gesprek.
3. Roddelfase
In de roddelfase werd plenair besproken welke achtergronden en oplossingen mogelijk zouden zijn, terwijl Eva als toehoorder fungeerde. Dit is een waardevol moment waarin de vraaginbrenger even afstand neemt en luistert naar hoe anderen haar situatie analyseren.
De groep bracht uiteenlopende perspectieven in:
- “Misschien voelt de zoon zich machteloos en probeert hij via het medicijn controle te krijgen.”
- “Hoe kun je als verpleegkundige zorgen dat je professioneel blijft, zonder de emoties van familieleden te negeren?”
- “Misschien zou het helpen als Eva meer ondersteuning krijgt vanuit het team bij zulke gesprekken.”
De discussie was levendig en constructief. Het was mooi om te zien hoe verschillende invalshoeken werden besproken en hoe de groep elkaar aanvulde.
4. Ervaring delen
Aan het einde van de roddelfase deelde Eva wat haar was opgevallen. “Het raakt me dat jullie het begrip ‘machteloosheid’ benoemden, want dat maakt het ineens minder persoonlijk. Ik zie nu dat het meer gaat om de emoties van de zoon dan om mij als zorgverlener. Dat inzicht geeft me ruimte om anders te reageren.” Ze noemde ook dat de praktische tips haar houvast gaven, zoals het gebruiken van “ik-boodschappen” en het direct benoemen van de grenzen van haar rol.
5. Evaluatie
In de evaluatiefase reflecteerden we kort op het proces. Voor veel deelnemers was het inspirerend om te zien hoe een complexe situatie met zo veel nuance kon worden besproken. Eva ging zichtbaar opgelucht en met nieuwe inzichten naar huis.
Reflectie
Volg mij